Hiện nay, được sự ủng hộ của Nhà nước, nhiều công ty, doanh nghiệp tiến hành trồng sâm Ngọc Linh để phục vụ cho nhu cầu chế biến và sản xuất sâm Ngọc Linh. Điều này đã dẫn tới nhiều vấn đề liên quan đến việc mua và bán sâm Ngọc Linh giống trên thị trường trong thời gian qua.
Sâm Ngọc Linh giống là gì?
Ở cây sâm, quả là cơ quan sinh sản, mỗi cây sâm Ngọc Linh có thể cho ra từ 10 – 30 quả vào tháng 8 hàng năm với những cây từ 3 năm tuổi trở lên. Quả sâm Ngọc Linh thường nằm ở ngọn cây, trung tâm của tán lá, mỗi quả sâm chín thường cho ra 1 -2 hạt sâm. Như vậy, mỗi cây sâm Ngọc Linh có thể cho ra từ 10 – 60 hạt sâm – đây chính là bộ phận để nhân giống cho sâm.
Hạt giống sâm Ngọc Linh được chọn lọc kỹ càng từ cây mẹ khoẻ mạnh, từ 4 năm tuổi trở lên, đảm bảo đủ điều kiện sinh trưởng và phát triển, đạt độ chín nhất định. Quá trình thu hái và xử lý hạt giống cũng được thực hiện rất tỉ mỉ, cẩn thận, nhằm bảo vệ nguồn gen và thương hiệu. Chính vì vậy, số lượng hạt thu được sau quá trình xử lý chỉ ở mức tương đối.
Tuy nhiên, hiện tại chỉ với một thao tác tìm kiếm hạt giống sâm Ngọc Linh, người tiêu dùng có thể nhận được hơn 380 nghìn kết quả quảng cáo bán hạt giống loại dược liệu quý hiếm này. Thậm chí nhiều trang web còn đưa ra mức giá rất rẻ kèm theo nhiều ưu đãi hấp dẫn chỉ với 20.000đ đến 30.000 đồng/ 1 hạt giống sâm Ngọc Linh. Liệu những loại hạt này có phải là hạt giống sâm Ngọc Linh thật hay chỉ đang gắn mác sâm Ngọc Linh?
Được biết, đối với những hình thức quảng cáo hạt sâm Ngọc Linh rẻ bất ngờ trên thị trường thì 90% là hạt sâm giả, sâm kém chất lượng. Điều này đã gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực cho không chỉ riêng hình ảnh cây sâm Ngọc Linh – “Quốc bảo” của dân tộc mà đặc biệt, những hạt giống giả sâm Ngọc Linh được trồng ngay trong “thủ phủ” sâm Ngọc Linh sẽ gây hại đến nguồn gen quý.
Quá trình nhân giống sâm Ngọc Linh
Để quy trình nhân giống sâm Ngọc Linh được hiệu quả và cho ra những sản phẩm sâm Ngọc Linh chất lượng. Người trồng phải đáp ứng rất nhiều yêu cầu khắt khe về sinh trưởng của loại thần dược này.
- Điều kiện sinh thái trồng sâm Ngọc Linh: Độ cao thích nghi tốt nhất của cây sâm Ngọc Linh từ 1.500 – 2.000m. Tổng nhiệt độ năm từ 6.500 – 7.0000C. Nhiệt độ bình quân năm trong khu vực 130C, nhiệt độ cao nhất 200C, nhiệt độ thấp nhất 50C. Lượng mưa năm từ 2.500 – 3.000mm. Độ ẩm trung bình năm từ 85% – 90%, dư ẩm về mùa mưa, đủ ẩm về mùa khô. Tổng số giờ nắng từ 1200 – 1400 giờ trong 1 năm. Chọn đất dưới tán rừng, độ dốc thấp (≤ 15 – 200) có khả năng thoát nước tốt, lớp mùn hữu cơ dày từ 20 – 30 cm, độ tàn che của rừng từ 70 – 90%.
- Tiêu chuẩn chọn cây làm giống: Hạt giống trên vườn cây mẹ – những nơi đã được công nhận là nguồn giống theo quy định của Nhà nước. Nếu là cây con thì tuổi cây phải đạt 12 tháng tuổi, hình thái cây có 01 lá kép, lá có màu xanh đến xanh đậm; chiều cao thân khí sinh trung bình từ 10cm trở lên. Đường kính củ từ 5mm trở lên; có từ 2- 3 rễ chính trở lên. Không có dấu hiệu sâu bệnh trên lá, thân, rễ, củ.
- Gieo giống: Thời vụ gieo từ tháng 7 đến hết tháng 9 hàng năm, tiến hành cùng với thu hái hạt giống. Rạch hàng sâu 2 – 3cm, hàng cách hàng 5 – 7cm, hạt cách hạt trên hàng 3 – 5cm. Gieo xong dùng chổi xương quét một lượt để cho mùn lấp hạt, sau đó phủ một lớp lá cây rừng hoặc cỏ tranh trên mặt luống để giữ ẩm, giữ ấm cho hạt. Rải xung quanh luống thuốc kiến để phòng trừ kiến tha hạt đã gieo.
- Chăm sóc: Làm giàn che bằng lưới toàn bộ diện tích vườn ươm để tránh ánh nắng và hạn chế được mưa đá và sương muối. Xung quanh vườn ươm dùng ni lông trắng, khổ 1,2m rào kín để tránh chim, chuột…
- Thu hoạch: Tuổi cây thu hoạch đạt từ 6 năm tuổi trở lên để đảm bảo hàm lượng Saponin. Thu hoạch vào tháng 10 đến tháng 11 khi cây chuyển sang giai đoạn ngủ đông.
Việc nhân giống sâm Ngọc Linh có thể giải quyết một lượng lớn nhu cầu nguồn cung sản xuất cho các doanh nghiệp, công ty sâm Ngọc Linh. Tuy nhiên, đứng trước những khó khăn trong quy trình nhân giống và chạy theo lợi nhuận đã dẫn tới nhiều công ty, doanh nghiệp “đi chệch hướng”, sử dụng hạt giống sâm giả để lai tạo, làm mất nguồn gen của sâm quý.
Giống sâm Ngọc Linh thật tạo nên uy tín cho doanh nghiệp MHG
Nhắc đến những sản phẩm làm từ sâm, người tiêu dùng đã trở nên thân thuộc với những sản phẩm của Công ty cổ phần tập đoàn Mỹ Hạnh. Được biết, đây là một công ty dành nhiều sự tâm huyết và đầu tư để bảo tồn giống sâm Ngọc Linh, đồng thời tạo ra những sản phẩm sâm Ngọc Linh chất lượng đến với người tiêu dùng.
Trong thời gian qua, sâm Ngọc Linh MHG đã hợp tác với nhiều doanh nghiệp tên tuổi trên thế giới, các chuyên gia đầu ngành; để tiến tới việc xây dựng những vườn sâm chất lượng, thu được hiệu quả cao và tránh được sự lai tạo những hạt giống sâm Ngọc Linh giả để đảm bảo chất lượng và giá trị dinh dưỡng của sâm Ngọc Linh trồng tại vườn.
Góp phần bảo vệ nguồn gen quý của loại thần dược, trong những năm vừa qua, công ty này đã và đang tiến hành xây dựng những vườn sâm với quy mô lớn trên hai tỉnh Quảng Nam Nam và Kon Tum. Với 30 000 gốc sâm công ty này đang sở hữu tại Trà Nam (Quảng Nam); trong năm 2022 sẽ bắt đầu trồng thêm 30.000 gốc nữa. Bên cạnh đó cũng trong năm 2022 tại Trà Linh MHG sẽ tiến hành trồng 200.000 gốc sâm Ngọc Linh. Còn đối với Kon Tum, dự án MHG Farm sẽ là một dấu ấn cho thị trường sâm Việt Nam với số lượng gốc sâm dự tính được trồng lên đến 30.000 gốc; kết hợp du lịch sinh thái – Như vậy, cây sâm Ngọc Linh sẽ có thêm một hướng phát triển kinh tế mới.
Với sự nỗ lực của những công ty như MHG và cơ quan chức năng là chưa đủ. Điều quan trọng là người dân có nhu cầu trồng sâm Ngọc Linh, nhất là người dân các xã vùng núi Ngọc Linh, cần tỉnh táo khi tìm mua hạt giống, không vì nhu cầu hay giá rẻ mà “va phải” những nơi bán sâm Ngọc Linh giống trôi nổi, dẫn đến “thiệt mình” và gây hại đến thương hiệu, nguồn gen loài dược liệu quý mà thiên nhiên đã ban tặng cho chúng ta.
